Om de biodiversiteit van de grazige en kruidige vegetatie in de bermen te verhogen, wordt het tijdstip van het maaibeheer aangepast aan de aanwezige vegetatie. Het maaisel wordt verwijderd om de bloeiende planten meer kansen te geven.
Aangezien alle wegbermen in Vlaanderen samen een grotere oppervlakte innemen dan alle erkende natuurgebieden samen, spelen ze een belangrijke rol als leefgebied voor planten en dieren. Wegbermen worden niet bemest en we gebruiken ook geen pesticiden. Je kunt in sommige wegbermen dan ook een schat aan natuurwaarden tegenkomen. De bloeiende planten, grassen en kruiden trekken heel wat insecten aan op zoek naar een beschutte leefplaats en voedsel. Zij trekken op hun beurt weer dieren aan zoals spinnen, vogels, zoogdieren, amfibieën en reptielen.
Wanneer maaien?
Het Bermbesluit bepaalt dat bermen mogen gemaaid worden vanaf 15 juni en eventueel een tweede keer vanaf 15 september. Het bermmaaisel moet steeds opgeraapt en afgevoerd worden binnen de 10 dagen. Om veiligheidsredenen mag de rand van de weg vroeger gemaaid worden. Overheden beheren de bermen zo veel mogelijk volgens de principes van het ecologisch bermbeheer. Dit houdt in dat het beheer wordt afgestemd op de mogelijkheden van de aanwezige soorten.
Veel bermen in Vlaanderen zijn gebaat bij een maaibeurt vroeger dan 15 juni om de bodem te verarmen en zo de biodiversiteit te verhogen. Na een inventarisatie op het terrein wordt bepaald wat het ideale moment is om te maaien, zodat belangrijke soorten meer kansen krijgen. Dit kan verschillen van berm tot berm. Om vroeger te mogen maaien, moet een afwijking op het Bermbesluit worden verkregen. Dit kan door middel van de opmaak van bermbeheerplannen.
Bermbeheerplannen
Met het doel de biodiversiteit van de wegbermen te verhogen worden er door het Agentschap Wegen en Verkeer al sinds het jaar 2000 ecologische bermbeheerplannen opgemaakt. In eerste instantie voor snelwegen omdat deze de meeste kansen bieden in de dikwijls bredere en ontoegankelijke bermen.
Bij de opmaak van een ecologisch bermbeheerplan wordt rekening gehouden met volgende elementen en stappen:
- Inventarisatie en evaluatie van de aanwezige vegetatie
- Natuurlijke elementen en natuurgebieden langs de weg
- Landschappelijke context van de weg
- Technische uitvoerbaarheid van het beheer
- Aspecten voor de verkeersveiligheid