FAQ

Niet alles duidelijk? Misschien kan u via de veelgestelde vragen een antwoord vinden op uw vraag!

• FAQ BIM-protocol/BIM-uitvoeringsplan
• FAQ Standaardbestek 250 & BIM

AWV heeft zelf een BIM-protocol geschreven, gebaseerd op het BIM-protocol van WTCB voor gebouwen, en hiervoor zijn verschillende redenen.

Ten eerste was er nog geen BIM-protocol voor infrastructuurprojecten in Vlaanderen of België gepubliceerd. Gezien de gebouwensector en infrastructuursector toch verschillen is een apart protocol noodzakelijk.

Ten tweede wil AWV als aanbesteder richtinggevend zijn in de sector. Het is dan ook oké als andere opdrachtgevers het BIM-protocol, gepubliceerd door AWV, als vertrekpunt nemen of zich hierop baseren voor hun eigen opdrachten. Daarom staat ook een sjabloon van het protocol op de website.

Het protocol is een apart document beschikbaar op de website omdat het zo de bestekteksten zelf ontlast.

De bestekschrijver moet aan het protocol weinig tot geen aandacht besteden. Hij dient enkel te verwijzen naar de website.

Door alle algemeen geldige informatie betreffende BIM in een document te plaatsen, wordt uniformiteit over de bestekken en over de provinciegrenzen heen bewaard. Dit zorgt voor meer duidelijkheid naar de opdrachtnemers toe.

Er zijn hiervoor verschillende redenen.

Het BIM-uitvoeringsplan zal enkel een praktische invulling zijn van van het BIM-protocol. Het BIM-protocol schetst immers de algemene regels waaraan een BIM-uitvoeringsplan zeker moet voldoen. Dit zijn vaste afspraken die uit hun aard primeren op de concrete opdrachtdocumenten zoals het BIM-uitvoeringsplan.

Als je een BIM-protocol maakt en het dan geen voorrang geeft op andere documenten, dan heeft het eigenlijk geen enkele juridische waarde. Een dergelijke voorrangsorde van documenten hanteren is dus ook gebaseerd op juridisch advies.

Zijn afwijkingen van het BIM-protocol dan onmogelijk? 

Neen, als je wenst af te wijken van een bepaalde paragraaf doe je dit in het BIM-uitvoeringsplan. Je moet enkel aangeven dat je afwijkt van die paragraaf.

Het gebruik van BIM tijdens de uitvoering van infrastructuurprojecten heeft niet alleen als doel om op het einde van de uitvoering tot een correct en volledig as-built BIM-model te komen, maar ook om al maximaal van de voordelen van BIM gebruik te maken tijdens de uitvoering zelf, bv. een betere opvolging van de vooruitgang van de werken, het vorderen op basis van hoeveelheden afgeleid uit het BIM-model en een vermindering van de administratieve lasten door het kunnen afleiden van te vorderen hoeveelheden uit het BIM-model.

Aangezien vorderingsstaten klassiek om de maand worden ingediend en die binnen het BIM-gericht werken maximaal afgeleid worden uit het BIM-model, is het dan ook noodzakelijk en niet meer dan logisch dat ook het BIM-model maandelijks wordt geactualiseerd op basis van de uitgevoerde werken zodat het model de correcte as-built situatie op dat moment voorstelt.

Regelmatig opmeten van de as-builtsituatie tijdens de uitvoering van de werken mag ook niet beschouwd worden als een nieuwe activiteit door het implementeren van BIM-gericht werken. Ook vandaag al vereist een correct en volledig as-builtdossier van de uitgevoerde werken een regelmatig opmeten van de uitgevoerde werken zodat ook elementen die in de grond worden ingewerkt correct kunnen worden ingemeten (cfr. KLIP regelgeving). Die zijn immers na afloop van de werken niet meer zichtbaar en dus ook niet meer correct op te meten.

Gezien tijdens de waarborgperiode, zijnde de periode tussen voorlopige en definitieve oplevering, in bepaalde gevallen het onderhoud of de instandhouding van bepaalde objecten wordt gevraagd aan de opdrachtnemer, lijkt het ons noodzakelijk binnen de geest van Bouwwerk Informatie Management (de BIM-modellen aanwenden voor een goed Asset Management tijdens het verdere beheer en onderhoud van de infrastructuur) , een continu actueel as-built BIM-model te beheren en lijkt het ons dan ook evident dat relevante  exploitatie- of onderhoudsacties geüpdatet worden in het BIM-model tijdens de waarborgperiode.

Het bijwerken van het BIM-model is gekoppeld aan het indienen van de vorderingsstaten, klassiek is dat elke maand.

Mocht binnen een specifiek project afgeweken worden van deze klassieke maandelijkse vordering, dan kan in het bestek uiteraard ook voorzien worden dat de frequentie van het indienen van een bijgewerkt as-built-BIM-model gealigneerd wordt met deze afwijkende frequentie.

Het introduceren van de BIM-methodiek in bestekken voor uitvoeren der werken heeft op deze vragen geen directe impact. Net zoals het ontwerp nu ook al wordt doorgegeven aan de aannemer, blijft hier van toepassing wat wetgevend voorzien is.

Indien we net voor de aanvang van de werken zitten, is er geen weg terug (sluiting is gebeurd, contract is gesloten). Fouten in het ontwerp bv., kunnen in dat geval aanleiding geven tot een noodzakelijke wijziging tijdens de uitvoering van de werken dewelke wij afhandelen zoals een bijakte / verrekening met de nodige verantwoording en waarvoor wij de nodige goedkeuringen vragen.

Er speelt ook art. 38/11 KB Uitvoering, feiten van de aanbesteder en de opdrachtnemer waarbij de opdrachtnemer indien hij een vertraging of een nadeel heeft geleden t.g.v. nalatigheden, vertragingen of welke feiten ook ten laste van de andere partij een termijnverlenging, schadevergoeding of verbreking van de opdracht kan eisen.

De post “het voorbereiden en finaliseren van het BIM-ontwerpmodel voor de start der werken“ is voorzien voor het geval er nog geen BIM-ontwerpmodel voorhanden is, of indien de opdrachtgever nog aanpassingen wenst aan het BIM-ontwerpmodel. Aanpassingen gevraagd door derden zullen, net zoals dit vandaag ook gebeurt, voorgelegd worden aan de leidend ambtenaar en met hem besproken worden, en deze aanpassingen dienen goedgekeurd te worden door de opdrachtgever.

De opdrachtnemer staat in voor het doorvoeren van de aanpassingen in de BIM-modellen tijdens de waarborgperiode, voor zover het aanpassingen zijn aan de uitgevoerde werken binnen de betreffende opdracht en voor zover die aanpassingen betrekking hebben op informatie die volgens de OTL dient aangeleverd te worden. Het betreft aanpassingen van het as-built-BIM-model van activiteiten zoals geformuleerd in het bestek, aangaande instandhouding of onderhoud in de periode tussen voorlopige en definitieve oplevering, alsook het actualiseren van elementen gevraagd door de opdrachtgever of die hersteld worden ten gevolge van schade berokkend door de opdrachtnemer of door derden.

Indien er tijdens de waarborgperiode andere aanpassingen gebeuren in de opdrachtzone (reguliere onderhoudswerken door interne of externe partijen, werken uitgevoerd door externe partijen in het kader van andere opdrachten, aanpassingen aan elementen die geen deel uitmaakten van deze betreffende opdracht van de opdrachtnemer), dan is het de (andere) partij die deze aanpassingen uitvoerde, die instaat voor het aanleveren van de correcte as-builtinformatie.

In de tekst in het SB250 is voor het voorbereiden van het BIM-ontwerpmodel voor de uitvoering der werken dezelfde termijn voorzien zoals die voorzien is wanneer op de ‘klassieke’ manier wordt gewerkt.

Net zoals de dag van vandaag ook de mogelijkheid bestaat binnen een bijzonder bestek van deze standaardtermijn af te wijken, zal die mogelijkheid in de toekomst uiteraard blijven bestaan in het kader van BIM-gericht werken, afhankelijk van de omvang van de werken, de omvang van de aanpassingen die nog dienen te gebeuren aan het BIM-ontwerpmodel enz.

Uiteraard zullen wij voor elk bijzonder bestek de vermelde of standaard voorziene termijnen aftoetsen t.o.v. de gevraagde of nodige aanpassingen aan het BIM-ontwerpmodel.

Wij zullen hierbij alle relevante factoren (o.a. omvang en complexiteit der werken, omvang en complexiteit van de aanpassingen die nog moeten gebeuren in de BIM-modellen…) mee in aanmerking nemen.

De opdrachtnemer van zijn kant dient ook in aanmerking te nemen dat hij al over alle BIM-modellen beschikt van bij de publicatie van de opdracht. Hij heeft aldus al sinds de publicatie een inschatting kunnen maken van de nodige aanpassingen aan de BIM-modellen, gezien hij deze meegekregen heeft bij het bestek en daar zijn offerte op heeft gebaseerd.  

Het BIM-ontwerpmodel wordt al bij de publicatie van het bestek ter beschikking gesteld, dus elke wijziging aan het BIM-model of nodige omzettingen om als opdrachtnemer te kunnen vertrekken van dit ontwerpmodel voor verdere verwerking van het model binnen eigen software of systemen dient ingecalculeerd te worden binnen de ingediende prijs in de daarvoor voorziene post.

Elk BIM-model moet conform de vastgelegde objecttypenbibliotheek (OTL) aangeleverd worden, de zgn. ‘Level of Information’ en ‘Level of Geometry’ die het model bevat zijn dus op voorhand gekend. Tevens wordt het BIM-ontwerpmodel ter beschikking gesteld bij de publicatie van de opdracht en kan dus de kwaliteit daarvan - en bijgevolg ook de eventueel noodzakelijke aanpassingen door de inschrijver - ingeschat worden en zich reflecteren in de offerte.

Hoe wordt omgegaan met bv. fouten in het ontwerp, is al aan bod gekomen in één van bovenstaande vragen.

Het introduceren van de BIM-methodiek in bestekken voor uitvoeren der werken heeft op deze vraag geen directe impact.

We wensen de aangebrachte wijzigingen of aanvullingen duidelijk te herkennen in de BIM-modellen, m.a.w. een export naar een plan is hierbij niet nodig.

Hoe die wijzigingen of aanpassingen juist worden gevisualiseerd, daarin willen we de opdrachtnemer voldoende vrij laten. De opdrachtnemer mag hiervoor een voorstel doen aan de opdrachtgever. De mogelijkheden die de opdrachtnemer hiervoor heeft zijn immers afhankelijk van bv. de gebruikte softwaretools, zijn interne processen of afspraken met modelleurs enz.