Veelgestelde vragen
Veelgestelde vragen
Waarom duren de werken aan de Leonardtunnel zo lang?
De renovatie is gestart in april 2023 en zal volgens de huidige planning duren tot eind 2025. Dan zullen de werken alles samen tweeënhalf jaar geduurd hebben. Dat is niet uitzonderlijk lang voor een integrale renovatie van twee tunnels (de ‘Leonardtunnel’ bestaat eigenlijk uit twee tunnels).
Bepaalde ingrepen duren wel langer dan verwacht, bijvoorbeeld de betonnen zijwanden aan de in- en uitgangen bleken in slechtere staat dan verwacht. Andere ingrepen waren niet voorzien, bijvoorbeeld we moesten een riolering die asbest bevat volledig ontmantelen.
Die onverwachte / onverwacht langdurige werken hebben te maken met de leeftijd van de tunnels. Ze werden beide eind jaren zeventig gebouwd en zijn sindsdien heel intensief gebruikt.
Waarom is er zoveel hinder?
Er is simpelweg weinig plaats. Doordat het Leonardkruispunt zo compact is, is het niet evident om bij grote werken het verkeer nog vlot te laten rijden. Je kan spreken van een echte puzzel. Bijvoorbeeld, wanneer het verkeer van de binnenring bovengronds over het Leonardkruispunt moet rijden, wordt de linksafslagbeweging van Waterloo naar Oudergem onmogelijk. Dat verkeer wordt daarom omgeleid via het Vierarmenkruispunt. Een ander voorbeeld: wanneer het agentschap de vloerplaat van de tunnel van de buitenring vernieuwt, wordt dat verkeer (van de buitenring, m.a.w. van Waterloo naar Zaventem) door de tunnel van de andere rijrichting gestuurd. Het zal als het ware ‘spookrijden’. De ingenieurs van Wegen en Verkeer moeten dus regelmatig de inrichting en de circulatie aanpassen, naarmate de werken vorderen.
Hoe komt het dat het Leonardkruispunt zo compact is?
Enerzijds zijn de Brusselse ring en de E411 belangrijke verkeersassen. Anderzijds komt op het Leonardkruispunt veel verkeer samen (op een gemiddelde werkdag meer dan honderdduizend voertuigen!) uit Namen, Waals-Brabant, de oostrand van Brussel, … En toch is het kruispunt klein gedimensioneerd in vergelijking met andere verkeersknooppunten. Veel heeft te maken met de ligging van het kruispunt in het midden van het Zoniënwoud. Hoewel een vergroting van de capaciteit misschien logisch zou lijken naarmate de verkeersdrukte de afgelopen decennia toenam, was dat niet mogelijk omdat het kruispunt in het midden van het Zoniënwoud - beschermd natuurgebied - ligt. Dat is ook de reden waarom er in de toekomst zoveel mogelijk verkeersbewegingen ondergronds gebracht zullen worden.
Konden jullie geen tijdelijke rijbanen maken zoals op andere werven soms gebeurt?
Wanneer wij werken op drukke wegen zoals de Brusselse ring, doen wij altijd al het mogelijke om de hinder voor het verkeer zoveel mogelijk te beperken. Waar dat mogelijk is, leggen we tijdelijke, parallelle weginfrastructuur aan, zodat het verkeer tijdens de werken toch nog vlot kan blijven rijden. Zie bijvoorbeeld onze twee werven op de ring in Halle en op de E40 in Erpe-Mere.
Op de werf van de Leonardtunnel kunnen we zo’n tijdelijke weginfrastructuur niet aanleggen. Dat komt doordat we in het midden van het Zoniënwoud werken. Daar kunnen we niet zomaar waardevol natuurgebied gebruiken voor werfdoeleinden. Een andere reden zijn de grote niveauverschillen van het terrein. Ook die maken het moeilijk om tijdelijke wegen aan te leggen naast de bestaande weginfrastructuur.
Daardoor is er tussen april 2024 en april/mei 2025 veel hinder op de ring. Het verkeer van de binnenring (richting Waterloo/Namen) wordt sinds eind juni ‘24 overdag en ‘s nachts omgeleid over het Leonardkruispunt. Dat veronderstelt een serieuze vermindering van de capaciteit, dus dit gaat gepaard met veel hinder. De verbinding van Oudergem/Herrmann Debroux naar Waterloo en omgekeerd - van Waterloo naar Oudergem/Herrmann Debroux - zijn ook afgesloten omwille van plaatsgebrek.
Waarom werken jullie niet ‘s avonds en ‘s nachts?
Veel mensen weten dit niet, omdat ze hoofdzakelijk overdag de baan op moeten, maar de renovatie van de Leonardtunnel gebeurt bijna volledig ‘s avonds en ‘s nachts.
De werken zijn gestart in april 2023. Sindsdien sluiten we elke avond de tunnel. Sinds begin oktober 2024 is de koker van de binnenring open overdag en de koker van de buitenring gesloten. Het verkeer van de buitenring rijdt overdag door de afgewerkte koker van de binnenring, terwijl het verkeer van de binnenring bovengronds wordt omgeleid.
Zijn deze werken wel goed gepland? Er zijn al werken bezig op het Vierarmenkruispunt, aan het viaduct van Vilvoorde, op de Ring West in Halle, … Moeten al die werken tegelijk gebeuren?
De werken aan de Leonardtunnel veroorzaken veel hinder op de oostelijke Brusselse ring, bijvoorbeeld voor pendelaars die ‘s avonds Brussel verlaten om richting Waals-Brabant te rijden. Ook bestuurders die het traject Druivenstreek - Noordrand doen ondervinden veel hinder, want zij komen ook nog eens langs de werken aan het viaduct van Vilvoorde.
Alleen in 2024 zijn er op de Vlaamse snelwegen 41 grote werven, dat is goed voor een investering van 902 miljoen euro. Het gaat onder meer over zestien bruggen en zeven tunnels.
Het klopt dus zeker dat er de laatste jaren veel aan de weg gewerkt wordt, op veel plaatsen tegelijk. Veel van de autosnelwegen en de bruggen en tunnels werden aangelegd in de jaren zestig en zeventig. Nu zijn we in een fase gekomen waarin grote renovatiewerken nodig zijn, als we nog decennialang gebruik willen maken van de infrastructuur. De renovatie van de Leonardtunnel en het viaduct van Vilvoorde zijn renovaties die niet uitgesteld kunnen worden. Beide bouwwerken vormen cruciale schakels in ons wegennet en de werken zijn hoogst noodzakelijk, als we er nog meerdere decennia gebruik van willen maken.
Het Agentschap Wegen en Verkeer coördineert haar werken met de grote werken van andere bouwheren. Er vindt ook maandelijks ‘minder hinderoverleg’ plaats waar we de planning van de grote werven presenteren aan de belangenorganisaties van de transportsector, de mobiliteitsorganisaties en de vertegenwoordigers van de werkgevers. Ook over de gewestgrenzen heen wordt er gecoördineerd en gecommuniceerd.
Hadden jullie de werken niet in de zomermaanden kunnen uitvoeren, om de hinder te beperken?
We hebben de meest hinderlijke ingrepen in verkeersluwe periodes gepland. Maar er moet zoveel werk gebeuren, dat het niet haalbaar is om enkel in de zomermaanden te werken.
Bijvoorbeeld, wanneer we aan de vloerplaten van de tunnelkokers werken, moeten we de Leonardtunnel dag en nacht volledig afsluiten voor al het verkeer dat van Zaventem komt. Voor de bestuurders die vanuit Zaventem komen en de E411 richting Namen nemen, verandert er niet veel t.o.v. de situatie zonder werken, maar de bestuurders die vanuit Zaventem komen en de ring in de richting van Waterloo nemen, worden bovengronds omgeleid op één rijstrook. Het gevolg is dat er op de binnenring veel hinder is.
Het volledige overzicht van de hinder
Waarom is er een rijstrook ingenomen in de Vierarmentunnel? Daar werken jullie toch niet?
We hebben de werf zo ingericht op vraag van de Federale Politie. Zij willen dat de Vierarmentunnel vrij blijft zodat de hulpdiensten bij een incident vlot de werfzone kunnen bereiken. Omdat de rijweg sowieso versmald wordt aan de toegang van de Leonardtunnel, maakt deze verlenging van de werfzone weinig verschil op het vlak van de doorstroming. Anders gezegd: de aanwezigheid van een flessenhals heeft een veel groter effect op het verkeer dan de lengte van de versmalde rijweg.
Waarom is de verbinding Herrmann Debroux - Waterloo afgesloten sinds 18 april 2024?
Wegen en Verkeer vernieuwt niet alleen het ondergrondse deel van de tunnel. Ook de zijwanden langs de toegangen van de tunnel krijgen een vernieuwingsbeurt. De steunbalk die op die zijwanden rust, wordt voor een groot stuk opgebroken en opnieuw opgebouwd. Om die werken te kunnen uitvoeren, kunnen we niet anders dan permanent (ook overdag) een deel van de rijweg in te nemen.
Jammer genoeg blijft er niet genoeg plaats over om naast de werkzone, m.a.w. aan de rechterkant van de veiligheidskegels, verkeer te laten rijden. Rechts naast de rijweg ligt een steil talud dat bovendien deel uitmaakt van het Zoniënwoud. Daar een tijdelijke rijweg aanleggen is dus ook geen optie.
De werkzone naast de zijwand, waar in de toestand zonder werken het verkeer vanuit Oudergem richting Waterloo rijdt
Op de foto hieronder is de werkzone aan de ingang van de tunnel te liggen. De automobilisten links in beeld komen van Zaventem en nemen de verbinding richting Oudergem/Namen. Daar is nog voldoende ruimte voor een rijstrook:
