Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) voert vanaf 23 april 2024 stapsgewijs enkele aanpassingen door in de Waaslandtunnel (N49a), in de volksmond ook wel de Konijnenpijp genaamd. Dat is noodzakelijk om de verkeersveiligheid in de Antwerpse tunnel te blijven waarborgen in afwachting van een grootschalige renovatie. De eerste veiligheidsverhogende maatregel die wordt ingevoerd, is een snelheidsverlaging van 50 naar 30 kilometer per uur.

“De Waaslandtunnel heeft in september 2023 negentig kaarsjes mogen uitblazen en is daarmee de oudste tunnel voor voertuigen in België. Die hoge leeftijd heeft echter ook een keerzijde: om de tunnel operationeel te houden, risico’s in te perken, en de veiligheid voor de weggebruikers te waarborgen, dringen een aantal structurele en verkeerskundige ingrepen zich op. Dat werd beslist na een risicoanalyse en controles door onder andere experts van AWV. Alle tunnels in Vlaanderen krijgen namelijk regelmatig inspecties en onderhoudsbeurten”, duidt de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken.

De oudste Scheldekruising, gebouwd in de jaren ‘30, was nooit voorzien op de verkeersstromen die er vandaag doorrijden. Bijkomend zijn de standaarden voor de bouw van een tunnel, de inzichten en kennis ten opzichte van 90 jaar geleden ook sterk geëvolueerd. In het verleden heeft AWV al enkele risicobeperkende maatregelen ingevoerd, zoals het weren van vrachtwagens en de plaatsing van slagbomen aan de toeritten. In geval van een calamiteit wordt verkeer op die manier sneller tegengehouden. De tunnelbeheerder voert nu stapsgewijs enkele bijkomende maatregelen in.

Snelheid van 50 naar 30 km/u

In een tunnel is bij incidenten het risico op ernstige gevolgen hoger. Bij calamiteiten, met bijvoorbeeld brand tot gevolg, kan de concentratie aan (rook)gassen snel toenemen. Het transport van gevaarlijke goederen en vrachtverkeer boven 3,5 ton werd daarom eerder al geweerd. 

Tijdens de nacht van 22 op 23 april 2024, tijdens een reguliere onderhoudssluiting, plaatst AWV nieuwe signalisatie om de toegelaten maximumsnelheid naar 30 kilometer per uur te verlagen. Aan een lagere snelheid zijn bij aanrijdingen de gevolgen ervan namelijk doorgaans minder groot. Daarnaast past AWV de wegmarkeringen aan om de afstand tussen voertuigen groter te maken en op die manier het risico op aanrijdingen te beperken.

Tijdens enkele nachten in april en mei 2024 volgen ook nog een aantal reguliere onderhoudssluitingen. Zo krijgt bijvoorbeeld de hoogspanningsinstallatie van de tunnel een grondig onderhoud.

Doorgaand verkeer ontraden om tunnel te gebruiken

AWV bekijkt een aantal opties om doorgaand verkeer zo veel mogelijk te ontraden de tunnel te gebruiken. Het gaat dan over verkeer dat in eerste instantie een route zou moeten kiezen via de Kennedytunnel of de tunnels in het Antwerpse havengebied. Het agentschap onderzoekt bijvoorbeeld om signalisatie te plaatsen die aangeeft dat enkel lokaal verkeer door de tunnel kan rijden. Op die manier zouden GPS-systemen geen doorgaand verkeer meer via de Waaslandtunnel sturen.

Maatregelen in afwachting van grootschalige renovatie

Naast de snelheidsverlaging voert AWV stapsgewijs ook structurele ingrepen uit in de tunnel. Het gaat in eerste instantie over de vernieuwing van het ventilatiesysteem. Een planning daarvoor wordt opgemaakt en is afhankelijk van levertermijnen van de materialen en installaties.

De verschillende aanpassingen zijn noodzakelijk in afwachting van een grootschalige renovatie. Daarvoor wordt de studie dit jaar gestart. De totaalrenovatie voert AWV idealiter uit zodra de Scheldetunnel open is. De Scheldetunnel kadert binnen de Oosterweelwerken, uitgevoerd door Lantis, en opent ten vroegste in 2030.