Sinds de zomer van 2018 is het Agentschap Wegen en Verkeer samen de Stad Antwerpen bezig met de uitrol van de nieuwe verkeerscomputer in en rond Antwerpen. De komende jaren neemt de Verkeerslichtencoördinatiecomputer (VLCC) stapsgewijs de aansturing van 360 verkeerslichten in en om Antwerpen over. De nieuwe lichtenregelingen zullen het verkeer veiliger en efficiënter laten verlopen. De volledige vernieuwingsoperatie zal naar verwachting in 2024 rond zijn. Voor de uitrol en de bediening van het nieuwe systeem werkt het Agentschap Wegen en Verkeer samen met de Stad Antwerpen, de lokale politie en De Lijn. Het systeem kost 14 miljoen euro.
Langverwachte innovatie
Sinds de jaren zestig zijn de verkeerslichten op de belangrijkste kruispunten in en rond de stad Antwerpen met elkaar verbonden. Vanaf de jaren tachtig verzorgde een computergestuurde regelaar de aansturing van deze kruispunten. Zowel de technologie als het verkeer zijn de afgelopen decennia echter sterk veranderd. Het oude systeem was niet meer toereikend voor de huidige verkeerssituatie en nieuwe technologieën bieden nieuwe oplossingen en kansen.
Slimmer door Antwerpen
De nieuwe Verkeerslichtencoördinatiecomputer (VLCC) en de aangepaste infrastructuur moeten zorgen voor een betere coördinatie die veel flexibeler kan inspelen op de situatie op het terrein en vlotter te monitoren en aan te sturen is wanneer nodig.
Enkele verbeteringen op een rijtje:
- De nieuwe verkeerscomputer telt veel meer voorgeprogrammeerde lichtenregelingen en kan dus beter inspelen op de verschillende verkeerssituaties naargelang de gemeten verkeersdrukte.
- Het nieuwe systeem heeft niet alleen een grotere waaier aan programmaties maar monitort ook of deze programmaties het beoogde resultaat behalen en signaleert verbeterpunten.
- De kruispunten zijn ondergebracht in regelgebieden (dit zijn zones die verkeerskundig samenhangen vb. de Leien, Jan Van Rijswijcklaan, Noorderlaan etc.….) waarin ze op elkaar afgestemd worden. Tot nu toe was slechts beperkte coördinatie tussen verschillende gebieden mogelijk. In het nieuwe systeem kunnen ook kruispunten in verschillende gebieden, dus op grotere schaal op elkaar afgestemd worden.
Veiliger met oog voor iedereen
Het oude coördinatiesysteem dat gebruikt werd in Antwerpen was bijna uitsluitend gericht op een vlotte doorstroming voor het personenvervoer. Het nieuwe systeem neemt ook de veiligheid en evenwaardigheid van verschillende verkeersdeelnemers als uitgangspunt. Alle verkeerslichtenregelingen die aangesloten worden op de nieuwe computer zijn daarom doorgelicht en aangepast. Er is steeds vertrokken van een volledig conflictvrije regeling en uitzonderingen daarop zijn enkel toegestaan als de impact op de doorstroming zo groot is dat dit opnieuw voor veiligheidsproblemen zou zorgen (vb. terugslag op hoofdwegen, blokkeren van nabij gelegen kruispunten, sluipverkeer door lokale straten,…).
Daarnaast wordt er nu ook onderscheid gemaakt tussen verschillende verkeersdeelnemers en worden fietsers en openbaar vervoer apart gedetecteerd en krijgen ze vaak apart groen licht.
Druk op de knop voor groen
Een gevolg is dat fietsers en voetgangers op een aantal van deze kruispunten (naargelang de situatie) een drukknop moeten gebruiken om groen te krijgen. We stappen dus over naar een regeling die meer inspeelt op de concrete vraag naargelang de drukte. Als er zich geen fietsers en voetgangers aandienen is er meer groen voor de andere verkeersdeelnemers (auto's én fietsers) uit andere richtingen. Deze maatregel is ingesteld om het effect van de conflictvrije regeling op de doorstroming in te perken zonder de veiligheid in het gedrang te brengen. Het voordeel voor fietsers en voetgangers is dat wanneer zij groen krijgen, zij dan ook veilig en conflictvrij kunnen oversteken.
Gefaseerde uitrol
De nieuwe technologie zal meer kruispunten slimmer maken. Vandaag worden er nog zo’n 250 kruispunten onderling gecoördineerd. De nieuwe verkeerscomputer zal de verkeerslichtenregelingen van 342 kruispunten in en rond Antwerpen aansturen en coördineren. Het eerste kruispunt dat wordt aangesloten op de nieuwe verkeerscomputer is het kruispunt tussen de Jan de Voslei en de Camille Huysmanslaan. De komende maanden en jaren zullen andere kruispunten volgen. De volledige vernieuwingsoperatie zal naar verwachting in 2024 rond zijn. Het installeren van nieuwe servers en nieuwe software is immers maar een klein deel van de hele onderneming. Tegelijkertijd vindt een grootschalige vernieuwing van de volledige verkeerslichteninfrastructuur (palen, lussen, kabels) in en rond Antwerpen plaats:
- Het Agentschap Wegen en Verkeer en de stad Antwerpen vervangen op alle kruispunten de koperen kabels door een glasvezelnetwerk om de grotere hoeveelheid data te verwerken. Er wordt in totaal voor minstens 35 km glasvezelkabel getrokken.
- Het aantal detectielussen in het wegdek rond een kruispunt neemt gevoelig toe. Op sommige takken komen meerdere lussen voor een vroegere detectie van verkeer en om onderscheid te maken tussen afslaande en rechtdoorgaande richtingen. Verder zijn er meer bus- en tramlussen om de doorstroming van het openbaar vervoer te garanderen.
- Door de kruispunten maximaal conflictvrij te regelen moeten er veel pijl-lichten bijgeplaatst worden. Het gaat over honderden nieuwe lichtinstallaties. Ook plaatsen we heel wat herhalingslichten op ooghoogte voor fietsers ter hoogte van drukknoppen.
- Vernieuwing van de elektronica in de kasten ter plaatse met extra geheugen, communicatiemodules, …
Weggebruikers informeren
Om de weggebruikers attent te maken op de gewijzigde regeling zullen er op de kruispunten waar de nieuwe lichtenregelingen in dienst gaan informatiebordjes gehangen worden. Fietsers en voetgangers zullen er, wanneer dat nodig is, specifiek op gewezen worden dat men de drukknop moet gebruiken om groen licht te krijgen.