Een masterplan voor de Leuvense ring
Algemeen Overzicht
Wat en waarom?
Eigentijdse stadsring
Het Agentschap Wegen en Verkeer werkt samen met de stad Leuven aan een masterplan voor de Leuvense ring - een gewestweg. We willen van de ring een eigentijdse stadsring te maken:
- veiliger voor alle gebruikers: voetgangers, fietsers en gemotoriseerd verkeer zoveel mogelijk van elkaar gescheiden,
- aangenamer voor bewoners en gebruikers: minder overlast van autoverkeer, meer ruimte voor groen, waterbeleving,
- met vlotte aansluitingen op de reeds aanwezige én de toekomstige verbindingen voor voetgangers, fietsers en automobilisten, o.a. een verbinding met fietssnelweg F29 Brussel-Leuven (via Tervuren) en meer dwarsverbindingen voor voetgangers
- en vlot en efficiënt openbaar vervoer
De ring vandaag
De ring als verblijfsplek
De ring heeft niet alleen een mobiliteitsfunctie, hij is ook een verblijfsplek. Veel Leuvense huizen geven uit op de ring. Om de leefkwaliteit te verbeteren, moet er niet alleen ruimte zijn voor passage, maar ook voor ontmoeten, spelen, kuieren en picknicks.
Stedenbouwkundig kader
Uit het masterplan zullen voorstellen komen om bepaalde ruimte een nieuwe bestemming te geven. Om het in ambtelijke termen te zeggen, er zal een ‘stedenbouwkundig kader’ voor de ruimte langs de ring uitgewerkt worden. Voor bepaalde zones komen er mogelijk ‘ruimtelijke uitvoeringsplannen’ (RUPs): dat zijn beleidsdocumenten waarin de bestemming van een gebied bepaald wordt, m.a.w. welke activiteiten er mogen plaatsvinden.
De ring als verbinder
Daarbij zullen we natuurlijk rekening houden met de verbindende rol die de ring vandaag al speelt. De ring verbindt onder andere de getuigenheuvel met Gasthuisberg op de top, de Dijlevallei, en de industriezone langs de Vaart - uiteenlopende landschappen. Binnen de ring bevinden zich grote stadsvoorzieningen, zoals kerken, scholen, een sportcomplex en zelfs een gevangenis. Hij vormt ook het decor voor recente stadsvernieuwingsprojecten, zoals de Vaartkom, de stationsomgeving, of de Philipssite.
Klimaatneutraal ontwerp
De toekomstige herinrichting van de ring rond Leuven is ook een kans om klimaatverandering aan te pakken. Kan de ring een rol spelen in een warmtenet binnen een klimaatneutrale stad? Kan het reeds aanwezige groen uitgebreid worden tot ecologische verbindingen die dwars door de stad lopen? Dergelijke vragen vormen de kern van het klimaatcontract dat de stad Leuven eind 2023 indiende bij de Europese Commissie. In het masterplan zal ook vanuit die invalshoek naar de toekomstige ring gekeken worden.
Scope van de studie
De ring rond Leuven (gewestweg R23) vormt het voorwerp van deze studie, maar de studie beperkt zich niet tot de weginfrastructuur. De onderzoekers zullen ook de ruimte langs de ring herbekijken. In de ‘projectdefinitie’, een inleidende nota waarin de scope en de doelstellingen van het masterplan uitgestippeld werden, staat het zo: “de studie beschouwt de “ringruimte”, de ruime omgeving van de ring - ordegrootte aanpalend bouwblok aan beide zijden van de weg - , inclusief de aansluiting van de radiale wegen zowel aan de binnenzijde als aan de buitenzijde van de ring, en de kruisende blauwgroene aders zoals de valleien van Dijle en Voer. Deze afbakening komt overeen met het deelsysteem Ring zoals geformuleerd in het ruimtelijk structuurplan Leuven”.
Timing en impact?
Open Oproep
Het Agentschap Wegen en Verkeer en de stad Leuven lanceerden samen de Vlaamse Bouwmeester een ‘Open Oproep’. Dat is een ontwerpprocedure waarbij de overheid verschillende ontwerpers selecteert om ontwerpen uit te werken voor opdrachten op het vlak van architectuur, stedenbouw, landschapsinrichting, publieke ruimte en infrastructuur.
Een Open Oproep verloopt volgens een aantal vaste stappen:
- de aankondiging: eerst wordt het project bekendgemaakt
- de aanmelding: ontwerpteams die interesse hebben, kunnen zich aanmelden. Ze moeten laten zien wat ze kunnen en waarom ze een goede kandidaat zijn.
- de selectie: uit alle aanmeldingen worden de beste kandidaten gekozen. Dit gebeurt op basis van hun ervaring, ideeën en het werk dat ze eerder hebben gedaan.
Het is dus een competitieve procedure die ervoor zorgt dat alleen de beste en meest geschikte ontwerpers worden geselecteerd om mee te werken aan belangrijke projecten in Vlaanderen.
Lees meer over de procedure van de Open Oproep op de website van de Vlaamse Bouwmeester.
Intensieve dialoog
Bijzonder aan een Open Oproep is dat de overheid - in dit geval het Agentschap Wegen en Verkeer en de stad Leuven - en de ontwerpers een intensieve dialoog aangaan. Bij een ontwerpopdracht met een klassieke aanbestedingsprocedure, werkt een ontwerper op basis van een bestek (een contract) waarin doelstellingen en voorwaarden staan een ontwerp uit. Bij een Open Oproep legt de opdrachtnemer regelmatig voorstellen voor, waar dan met de opdrachtnemer van gedachten over gewisseld wordt. De voorstellen worden concreter naarmate de opdracht vordert. In een vroege fase bespreken ze bijvoorbeeld een schets met een visienota, wat later kan het een ontwerp met een maquette zijn.
Timing
Het uitwerken van een masterplan voor de Leuvense ring van de toekomst is een complexe opdracht - daarom wordt ook de Vlaams Bouwmeester betrokken. De verwachting is dat de ontwerpers, het Agentschap Wegen en Verkeer en de stad Leuven deze denkoefening begin 2027 zullen afronden.
Inspraak en participatie
Het agentschap en de stad zullen ook de omwonenden, de gebruikers en andere belanghebbenden betrekken in het ontwerpproces. De organisatie van inspraakmomenten en van andere vormen van participatie maakt deel uit van de Open Oproep. Het ontwerpteam zal dat bepalen samen met het Agentschap Wegen en Verkeer en de stad Leuven. Zodra er meer nieuws is hierover, zullen we dat laten weten op deze webpagina.